Thursday, October 6, 2016

Stalin and Cult of Moon


Tengiz Simashvili
Professor,
Head of Caucasus Scientific-Research
Center of Telavi State University, Georgia

The article was published in Iv. Javakhishvili State University Proceedings, X, 2016
(in Georgian)

Stalin and Cult of Moon
 ‘’In Georgian people’s thinking it has a place of moon,
 Georgians‘ main deity, the old paganism time of St. George.’
Great Georgian Historian Ivane Javakhishvili
The goal of my research to improve knowledge about non democratic rulers - in this case about Stalin. Materials retrieved by me in the Georgian Republic archives differ from the official biography of Stalin. In a research process too many questions arose, including – who was a young Stalin factually? What did influence on his ideology? What was the condition that one of the best pupils of Tbilisi Seminary, first ranking, left the seminary without any special reason and why he was like this which was - dictator of the Soviet Union. 
In the nearest history Stalin was one of the greatest Dictator which biography is interesting not only for historians. We know a lot of about Hitler’s occult knowledge and interests’ but about Stalin only unproven information and my research can to illuminate this part of his life. In my article I to prove that Stalin had this knowledge – I assume Stalin knew separated elements of moon worship magic kept in Georgian being and which were used by moon worship servant mages in order to manage people.
***
Content of unpublished memories of Aleksandre (Sandro) Tsikhitatrishvili – a son of Stalin - Yosef Jughashvili’s Godfather Mikhail Tsikhitatrishvili, dated with 1936 year is quite interesting. According to his words – “Yosef Jughashvili – Stalin was “my breasts brother” and my father Mikhail was a groomsman of Beso with Iakob Egnatashvili. [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 1-6] *(Beso was Stalin’s father nickname, full first name was - Besarion in Georgian language; Iakob Egnatashvili’s being of groomsman of the wedding ceremony of Besarion and Keke Jughashvili – Stalin’s parents, is not approved by the documents – T. S.). (see Doc.) Keke’s mother Melania was a Godchild of my grandmother. Soso was born in December 1878, my father’s mother Mariam helped Keke to deliver the baby.” *(Indeed, from the archive documents it is obvious that Yosef Jughashvili was born on 6th of December 1878 and was Christened on 17th of December – T. S. [The Georgian Central Historical Archive, Fund 440, Description 2, the case 38, page 11]  (see Doc.))
He wrote, „All these circumstances make me dare to become imprudent and consider myself responsible to say all that I know, or I think it will be useful to fill out a biography of our leader. Also I consider myself obliged to say all that I’ve heard from my parents.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 1]  I stress this fact, because the memories are largely subjective, but defamation of any non-objective information about Stalin for that time was punished with exceling in „distant parts“ at least. Accordingly, for us these memories, to some extent, may indeed be a source of information reflecting the reality.  
According to Aleksandre Tsikhitatrishvili: “Jughashvili’s ancestors were not born in Gori, they were living in the village Geri, Gori province, Liakhvi Gorge and like all inhabitants of this Gorge, they were serfs of nobleman Mashabeli, too. Geri St. George’s icon was their main shrine.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2] *(Gori is town in Georgia Repablic, in this time part of Russian Imperia – T.S.)
Author of these memories gives us quite interesting notes about Beso Jughashvili’s origination and family. We read in these memories: “Current South Ossetia was inhabited with Georgian Mokhevians *(Georgian tribe’s name – T.S.) till the sixties (XIX century is implied – T. S.). Then Ossetians started a mass migration and settlement. Many families became Ossetians, partially Jughashvili as well, to be more precise, Jugashvili.’’ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2]
Herewith, initial resettlement of Georgian population on the mentioned territories is substantiated by the author as follows: „Georgians fought too long before assimilation, it is shown from the old Georgians‘ cemeteries with Georgian inscriptions in Java, Gupi and especially Roki pass. In the following years, especially from the sixties, these inscriptions have been disappearing and they are replaced with the cemeteries with Ossetic inscriptions where surnames have Russian endings. “[Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2-3]
According to him, ‘’just because of Ossetian migrants, a large number of Georgian population had to move in other parts of Georgia. Children of Zura or Zaza, ancestor of Jughashvili did the same, and they settled to the village Lilo, close to Kakheti. Beso and Keke often mention Geri and going there for praying like in their ancestors’ chapel. ‘’ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I). the case 53, page 3]
Tsikhitatrishvilis' memory is interesting to us for other reason, he wrote - “The child had a weak figure, that’s why parents accelerated his Christening. Beso, father of newly born Yosef made him the so called “monk” till the three years age on the name of Geri icon, a main shrine of their surname – Jughashvili.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 4] *(In old times, in Georgia, when newly-born babies were deceased, family was trying to christen them soon, first of all, it was considered that it was required to bury a person christened after death, and secondly, christening somehow had a function of protecting from the illness – T.S.)   
The author of the memories describes this tradition - “Making a child monk *(i.e. church offerings – T. S.) was occurring in the Georgian as follows – since the said day, the curls were growing… putting on white color and borrowed *(the speech is about clothes – T. S.), buying a lamb and growing it till the promised day. Beso did the same. They put white clothes on the child and hair-do *(so, while the child was considered as a sacrificed for St. George, his hair should not be cut – T. S.). After three years the lamb became a sheep and Geristoba became closer. Before three days Beso started his way from Gori with a dray; he visited to Geri icon with his family.
Beso was carrying a little boy (son Yosef – T. S.) with his shoulders that the icon could give him more blessings and longevity. A priest from Geri held the thanksgiving service, the hair was cut, white clothes were put off, colored clothes were put on and they left the place with the hope that ancestors’ shrine would grow their child as the happiest man.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 6]
The author mentions herewith, that „Despite holding the thanksgiving service, Soso had a weak body structure in his childhood. Especially chicken-pox affected on him, which almost killed him. It is fact that Soso survived, but pockmark left on his face and hands.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 6]
Stalin’s mother, Ekaterine (Keke) Geladze proves her devotion concerning the mentioned Georgian pagan tradition in her memory - “The third child was boy, too. We accelerated Christening, not to decease without Christening, my mother hang St. George’s Shana *(a small iron chain, or thin wire – T. S.) to the child’s neck and told to Beso: we should go to Gori for divine sacrifice.” [‘’The Sides Of The Coin, (The Child Brought Up Thanks To Needlepoint), The Archival Bulleten 2008, #1, Page 45-49]*(It is interesting, that Iosef Jughashvili’s nickname Stalin is formed from the Russian word – „stal“ – steel, which was called a hard iron by the Georgian metal-workers in old times – T.S.)
About the so called child “monk” tradition is narrated in Ivane Javakhishvili’s opuses “in the village Arbo Geristoba, St. George’s icon is on 14-15 August, this celebration is called as Geristoba. Then it is on 21-22 August for the second time, another is after one week on 28-29 August. There is always too many people gathered there from the whole Kartli: they sacrifice heifers, sheep and cocks to St. George and promised is in white color; some people have child monks.” [Volume I, Tbilisi University Publish House, Tbilisi, 1979, page 94] *(Ivane Javakhishvili was the great Georgian historian which researched old Georgian pagan religion too – T.S.)
Aleksandre Tsikhitatrishvili’s mother, Mariam Tsikhitatrishvili confirms that his spouse Mikhail was a Godfather of Yosef Jughashvili. According to her, after deceasing two newly born children – “wife and husband *(Beso and Keke – T.S.) were afraid to lose the third one and they were going to pray in the village Arbo frequently.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page50-54] *(It’s interesting, that Mariam Tsikhitatrishvili adds herewith - “Soso was six years old when he had a chicken-pox. It shows the age where Stalin’s face became pockmarked - T.S.)
It is very interesting too that in above mentioned materials speech is about the tradition remained from our oldest faith - moon deity worship. According to one of the notes, Yosef Jughashvili visited to Telavi, a teacher Ilia Zarapishvili’s family. Ilia Zarapishvili was quite educated person, correspondent of Georgian paper “Iveria” and public figure. He was collecting ethnographic materials about moon deity remained rituals and traditions in other Georgian region Kakheti, and giving them to Ivane Javakhishvili.
By the way, famous pedagogues and publicists acting in Telavi at that time, Nikoloz Mtvarelishvili, Vasil Barnov with Ilia Zarapishvili, were interested in studying moon cult rituals, magic and its splurging.
In Ekaterine Apshinaidze’s unpublished memories we read that E. Apshinaidze was growing in Telavi, Zarapishvili’s house *(memory is dated with 2nd of February 1941 – T. S.). According to her “Ilia Zarapishvili had a niece Keto Zarapishvili … a teacher who was an active Social-Democrat.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 3, page 273] Ekaterine Apshinaidze was quite close to him and doing her best to help him, even she was keeping gun bullets (?!).  
According Ekaterine Apshinaidze she saw Stalin -Yosef Jughashvili in the house of Ilia Zarapishvili, from whom she heard that guest was good man. E. Apshinaidze's description he was – “A dark-complexioned, pocked face man, and Keto told me that he was Jughashvili, called Koba … There was a meeting in the morning in Mukhiani. It was in the middle of spring” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 3, page 273] *(from the analysis of other materials we may consider that the speech is about spring 1906, holding a social-democratic party meeting close to Telavi the so called Mukhiani and Stalin’s attendance on this meeting – T. S.).
This fact is confirmed by the information available in still unpublished memories of Telavi residents, old revolutionaries kept in the funds of party archive of the Ministry of Internal Affairs of Georgia. They are about Iosef Jughashvili’s (Stalin) visits in Telavi and close villages and revolutionary activity held there.
Namely, in one of still unpublished documents whose authors are Telavi residents, it is said: „Iosef Jughashvili visited Telavi in spring 1906 and as we remember comrade Koba stayed in Telavi more than two months. Comrade Koba was not in Telavi permanently. He was going to different villages of Telavi with Khareba Jibuti, Bitskinashvili Solia, where they were holding peasants‘ illegal meetings... Under comrade Koba's guidance they formed a red detachment against black detachments of nobility. Leaders of the detachment were Aleksa Karaulashvili, Khareba Jibuti, Solia Bitskinashvili, Melitona, Akvsenti Sidamonidze and others.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 6, the case 17, page 41-42] *(the above mentioned Khareba Jibuti was a famous terrorist, leader of so called „Khareba and Gogia“ terrorist group, and Solia (Solka) Bitskinashvili was a famous Social – Democrat Bolshevik terrorist of that time – T.S.)
Thus, it is possible to assume, during his youth, maybe Yosef Jughashvili – Stalin was interested in rituals, legends concerning Georgian faiths and he could be received this knowledge from Ilia Zarafishvili. Maybe Stalin was particularly familiarized with different elements of moon deity cult magic kept in Georgian life which were used for managing people by the moon cult servant mages. However, the above mentioned is out of my competence and research frames – research concerning this issue requires a researcher with a proper specific knowledge in it. *(A famous mystic and philosopher George Gurjiev, invited as a teacher for explosives by the Social – Democrats in Avlabari illegal printing house in spring 1906, was interested in studying the remains of pagan magic, including moon cult elements in Georgia and generally, in Caucasus. Accordingly, the above mentioned material can be an additional informational source for the researchers of this field – T.S.)               
The named poetry will be quite important for the people interested in esoteric issues. I just mention that authors of different genres books written about Stalin, characterizing his personality and consider his interest concerning esoteric knowledge and practice as the basis for his charisma. They almost unanimously mention peculiarities of Stalin’s walking, speaking, gestures, skills for having a psychological influence on humans and others.
I assume as a hypothesis – maybe Stalin knew separated elements of moon worship magic kept in Georgian being and which were used by moon worship servant mages in order to manage people. However, the above mentioned is out of my research topic and studying this issue requires a researcher having a specific knowledge.
If we add this information to the above mentioned we may assume that maybe Yosef Jughashvili was interested in old Georgian faith rituals and traditions. Anyway, Yosef Jughashvili’s “positive” attitude concerning the moon is well shown in his poetry “to the moon” [paper “Iveria” 11th of October, 1895].

Yosef Jughashvili

To the Moon

Sail on, as tirelessly as ever,
Above an earth obscured by clouds,
And with your shining glow of silver
Dispel the fog that now abounds.
With languor, bend your lovely neck,
Lean down to earth with tender smile.
Sing lullabies to Mount Kazbek,
Whose glaciers reach for you on high.
But know for certain, he who had
Once been oppressed and cast below,
Can scale the heights of Mount Mtatsminda,
Exalted by undying hope.
Shine on, up in the darkened sky,
Frolic and play with pallid rays,
And, as before, with even light,
Illuminate my fatherland.
I’ll bare my breast to you, extend
My arm in joyous greeting, too.
My spirit trembling, once again
I’ll glimpse before me the bright moon.
Iveria, No. 123 (1895)

pleas see movie ''Stalin and Cult of Moon" here:

 https://www.youtube.com/watch?v=CbOrF709thA&t=799s





Sunday, April 24, 2016

სტალინი და მთვარის კულტი Stalin and Cult of Moon

სტატია გამოქვეყნდა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის ინსტიტუტის შრომებში, ტომი X, 2016, თბილისი

თენგიზ სიმაშვილი
სტალინი და მთვარის კულტი

`ქართველი ხალხის აზროვნებაში წმინდა გიორგის

ძველი წარმართობის-დროინდელი, ქართველების მთავარი ღვთაების,

მთვარის ადგილი უკავია...~ აკად. ივანე ჯავახიშვილი
 
ბოლო პერიოდში უამრავი მასალა მოვიძიე იოსებ ჯუღაშვილის (სტალინი) შესახებ. მათ შორის ძალიან საინტერესოა იოსებ ჯუღაშვილის ნათლიის, მიხეილ ციხითათრიშვილის შვილისალექსანდრე (სანდრო) მიხეილის ძე ციხითათრიშვილის 1936 წლით დათარიღებული, დღემდე გამოუქვეყნებელი მოგონება. ალექსანდრე ციხითათრიშვილი წერს, რომ `ამხანაგი სტალინი - იოსებ ჯუღაშვილი ჩემი ძუძუთა ძმაა ... მამაჩემი მიხაკა ბესოს მეჯვარე იყო იაკობ ეგნატაშვილთან ერთად~. [1]   (საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს პარტიული არქივი (სშსსპა). ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 1-6. *იაკობ ეგნატაშვილის მეჯვარეობა ბესარიონ და ეკატერინე ჯუღაშვილების ჯვრისწერისას დოკუმენტურად არ დასტურდება - თ.ს. (იხ. დოკ. 5ა))
მისი სიტყვებით, სწორედ `ყველა ეს გარემოება მაბედინებს გავკადნიერდე და თავი მოვალედ ჩავთვალო ვთქვა ყველაფერი ის რაც ვიცი, ან რაც მგონია გამოსადეგარი იქნება ჩვენი ბელადის ბიოგრაფიის შესავსებად. ასევე მოვალედ ვრაცხ ჩემს თავს გადმოვცე ისიც რაც გამიგონია ჩემი მშობლებისგან“. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 1] (იხ. დოკ. 1) მე ხაზს ვუსვამ ამ გარემოებას, რადგან მოგონებები უმეტესწილად ატარებენ სუბიექტურ ხასიათს, მაგრამ იმ ხანებში სტალინის შესახებ რაიმე სახის არაობიექტური ინფორმაციის გაჟღერება, სულ მცირე ავტორის `შორეულ მხარეებში~ გადასახლებით ისჯებოდა. შესაბამისად, ჩვენთვის ეს მოგონება, გარკვეულწილად, შესაძლოა, მართლაც იყოს რეალობის ამსახველი ინფორმაციის წყარო.
. ციხითათრიშვილი აღნიშნავს, რომ `ჯუღაშვილების წინაპრები გორში არ დაბადებულან, ისინი ცხოვრობდნენ სოფელ გერში, გორის მაზრაში, ლიახვის ხეობაში და როგორც ამ ხეობის ყველა მაცხოვრებელი, ისინიც მაჩაბლების ყმები ყოფილან. მათი მთავარი სალოცავი გერის წმინდა გიორგის ხატი ყოფილა~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 2] (იხ. დოკ. 2) მოგონების ავტორი საკმაოდ საინტერესო ცნობებს იძლევა არა მარტო ბესო ჯუღაშვილის წარმოშობაზე და ოჯახზე – `ეხლანდელი სამხრეთ ოსეთი წინათ, მესამოცე წლებამდე (იგულისხმება XIX საუკუნე..) ქართველი მოხევეებით იყო დასახლებული. შემდეგ ოსებმა დაიწყეს მასობრივი გადმოსახლება და ხიზნების სახით დამკვიდრება დიდი და პატარა ლიახვის ფერდობებზე... მოხევე ქართველები დაიჯაბნენ და იძულებული გახდნენ დაბლობში ჩამოსულიყვნენ, ან შესულიყვნენ, შერეულიყვნენ ახლად შემოხიზნულ ოსებში და გადაგვარებულიყვნენ და მართლაც ბევრი ოჯახი გაოსდა ... ნაწილობრივ ჯუღაშვილებიც, უკეთ რომ ვსთქვათ ჯუგაშვილები~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 2] აქვე ავტორი აღნიშნული ტერიტორიებზე თავდაპირველად ქართველი მოსახლეობის განსახლებას შემდეგნაირად ასაბუთებს: `თუ რა დიდხანს იბრძოლეს ქართველებმა ასიმილაციის მოხდენამდე, ეს დღეს იქიდანაც ჩანს, რომ ჯავის, გუფისა და განსაკუთრებით როკის უღელტეხილზე ბლომად მოიპოვებოდა ძველ ქართველთა სასაფლაოები ქართული წარწერებით. შემდეგ წლებში, განსაკუთრებით მესამოცე წლებიდან ეს ნაწერები ქრება და მის ადგილს იჭერს ოსური, რუსული ტრანსკრიპციით~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 2-3]  (იხ. დოკ. 2-3)
მისი აზრით, სწორედ ოსი ხიზნების ტალღის გამო ქართველი მოსახლეობის დიდი ნაწილი იძულებული გახდა გადასახლებულიყო საქართველოს სხვა მხარეებში. ასე მოქცეულან ჯუღაშვილების წინაპრის ზურას თუ ზაზას შვილები, რომლებიც აყრილან და კახეთისკენ, სოფელ ლილოში დასახლებულან. ავტორს პირადად ხშირად გაუგონია, რომ სტალინის მშობლები – `ბესოც და კეკე გერს ხშირად ახსენებდნენ და სალოცავადაც მიდიოდნენ ხოლმე, როგორც თავიაანთ მამაპაპათა სამლოცველოში~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 3]
აღნიშნული მოგონება სხვა მხრივადაც საინტერესოა. ავტორის სიტყვებით ,,სოსო დაბადებულა 1878 წლის დეკემბერში ... ბავშვი სუსტი ყოფილა აგებულებით, ამიტომ ბესოს დაუჩქარებია მისი მონათვლა, იმავე დროს საგვარეულოს მთავარი სალოცავის, გერის ხატის სახელობაზე სამ წლამდე ბერად აღუკვეთნია~.  [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 5-6]  [იხ. დოკ. 4] (მართლაც, საარქივო დოკუმენტებიდან ჩანს, რომ იოსებ ჯუღაშვილი 1878 წლის 6 დეკემბერს დაიბადა და მონათლეს 17 დეკემბერს - თ.ს. [საქართველოს საისტორიო ცენტრალური არქივი, ფონდი 440, აღწერა 2, საქმე 38, გვერდი 11] (იხ. დოკ. 5))
. ციხითათრიშვილი ასე აღწერს ქართლში წარმართობის დროიდან შემორჩენილ ამ რიტუალს – ,,ბავშვის ბერად (.. ეკლესიისათვის ,,შეწირვა’’ – ..) აღკვეთა ქართლში ამნაირად ხდებოდა: დათქმული დღიდან ბავშვს კულულებს უზრდიდნენ და მაკრატელს არ დააკარებდნენ ვიდრე არ ილოცებდნენ. აცმევდნენ თეთრს და ნათხოვრებს. ყიდულობდნენ ბატკანს, გაზრდიდნენ აღთქმულ დღემდე. ბესოც ასე მოიქცა. ბავშვს თეთრები ჩააცვეს და თმა დაუყენეს. ბატკანი სამი წლის შემდეგ თოხლად იქცა და აი, მოახლოვდა გერისთობა. სამი დღით ადრე ბესო გორიდან გაუდგა გზას დაჩარდახებული ურმით, ცოლ-შვილი აწვია გერის ხატს. თვითონ პატარა ბიჭიკო თითქმის სულ მხრებით უტარებია, რომ ხატს უფრო მეტად დაებერტყა მისთვის ლოცვა-კურთხევა და დღეგრძელობა. პარაკლისი გადაახდევინეს გერელ მღვდელს, შეჰკრიჭეს თმა, გახადეს თეთრები, ჩააცვეს ფერადი ტანისამოსი და იმედად გამობრუნდნენ, რომ მამა-პაპათა სალოცავი მათ შვილს უბედნიერეს კაცად გაზრდიდა~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 6]
ავტორი, აქვე აღნიშნავს, რომ ,,მიუხედავად გერში გადახდილი პარაკლისისა, სოსო ბავშვობაში სუსტი აგებულების ყოფილა. განსაკუთრებით დაღი დაასვა ყვავილმა, რომელმაც კინაღამ გამოასალმა იგი წუთისოფელს. მართალია გადარაჩა სოსო მაგრამ ნაყვავილარი ძალიან დააჩნდა სახესა და ხელებზე~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2 (I). საქმე 53, გვ. 6]
აღნიშნული ქართული წარმართული დროინდელი ტრადიციისადმი თავისი ოჯახის ერთგულებას ადასტურებს სტალინის დედა ეკატერინე (კეკე) გელაძე თავის მოგონებაში – `მესამეც ბიჭი მეყოლა. ნათლობა დავაჩქარეთ, მოუნათლავი რომ არ გარდაგვცვლოდა დედაჩემმა წმინდა გიორგის შანა (რკინის მცირე ჯაჭვი, ან ავი თვალისაგან დასაცავი რაიმე ლითონი..) დაჰკიდა ბავშვს ყელზე და ბესოს უთხრა: გორში წავიდეთ საღმრთოს შესაწირადო~.  *(ისე კი საინტერესოა, რომ იოსებ ჯუღაშვილის მეტსახელი სტალინი წარმოებულია რუსული სიტყვიდან ,,სტალ’’ – ფოლადი, რომელსაც ძველად ქართველი მელითონეები მაგარ რკინას უწოდებდნენ..)
ბავშვის ,,ბერად აღკვეცისქართული წარმართობის დროინდელი, ქართლში შემორჩენილი ტრადიციის შესახებ მოთხრობილია ივანე ჯავახიშვილის თხზულებებში: `სოფ. არბოში გერისთობა, წმიდა გიორგის ხატობა, 14-15 აგვისტოს იცის, ამ დღესასწაულს თავი გერისთობა ჰქვია. სწორი 21-22 აგვისტოს არის ხოლმე, მეორე სწორი კიდევ ერთი კვირის შემდეგ 28-29-. აქაც აუარებელი ხალხი იკრიბება მთელი ქართლიდან: საღმრთო დეკეულებს, ცხვრებს და მამლებს სწირავენ ხოლმე წმ. გიორგის და, ვისაც აღთქმული აქვს, თეთრები აცვია; ზოგს შვილიც ბერად შეყენებული ჰყავს~.
ზემოაღნიშნულს გარკვეულწილად ადასტურებს, ალექსანდრე ციხითათრიშვილის დედის, მარიამ ციხითათრიშვილის ასევე გამოუქვეყნებელი მოგონებები. იგი აღნიშნავს, რომ იოსებ ჯუღაშვილის ნათლია მისი მეუღლე მიხა, იგივე მიხეილი იყო. მისი სიტყვებით, ორი ახლადდაბადებული ბავშვის გარდაცვალების შემდეგ – `ვაი თუ ესეც არ შეგვრჩესო და ცოლ-ქმარი ხშირად დადიოდა სალოცავად სოფელ არბოში“.  მარიამ ციხითათრიშვილი აქვე ამატებს, `ექვსი წლის იყო სოსო როცა ყვავილმა ავად გახადა“. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2(I). საქმე 53, გვ. 50-54](
ჩემს მიერ მოძიებული სხვა, დღემდე გამოუქვეყნებელი მოგონების მიხედვით, რომლის ავტორი ეკატერინე აფშინაიძეა, 1906 წელს იოსებ ჯუღაშვილი ქალაქ თელავში მასწავლებელ ილია ზარაფიშვილის ოჯახს სტუმრობდაილია ზარაფიშვილი თავისი დროისათვის საკმაოდ განათლებული ადამიანი, გაზეთ `ივერიის~ კორესპონდენტი, პედაგოგი და ცნობილი საზოგადო მოღვაწე გახლდათ. სწორედ იგი აგროვებდა და აწვდიდა ივანე ჯავახიშვილს ეთნოგრაფიულ მასალებს, კახეთში თეთრი გიორგის კულტთან დაკავშირებული მთვარის კულტის შემორჩენილი რიტუალების შესახებ. სხვათა შორის, ილია ზარაფიშვილთან ერთად, თელავში აღნიშნულ პერიოდში მოღვაწე ცნობილი პედაგოგები და პუბლიცისტები ნიკოლოზ მთვარელიშვილი, ვასილ ბარნოვი დაინტერესებული იყვნენ მთვარის კულტის რიტუალების, მაგიის შესწავლითა და გამომზეურებით.
ეკატერინე აფშინაიძე წერს, რომ იგი თელავში ილია ზარაფიშვილის სახლში, როგორც ზარაფიშვილის ნაშვილები ისე იზრდებოდა. მისი სიტყვებით, `ილია ზარაფიშვილს ჰყავდა ძმისწული ქეთო ზარაფიშვილი ... მასწავლებელი ქალი, რომელიც იყო აქტიური სოციალ-დემოკრატი‘‘. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2(I). საქმე 3, გვ. 273] ეკატერინე აფშინაიძე მასთან საკმაოდ დაახლოებული ყოფილა და შეძლებისდაგვარად ეხმარებოდა, იარაღის ტყვიებსაც  კი უნახავდა თურმე(?!).
ეკატერინე აფშინაიძის სიტყვებით, ილია ზარაფიშვილთან სახლში პირადად უნახავს კობა ჯუღაშვილი, რომელსაც იქ ღამე გაუთევია. მასზე  ზარაფიშვილს უთქვამს, რომ ძალიან კარგი ადამიანიაო. . აფშინაიძის დახასიათებით ზარაფიშვილთან მის მიერ ნანახი პიროვნება ყოფილა – `შავგვრემანი, ჩოფურა სახის კაცი~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2(I). საქმე 3, გვ. 273] ამ პირის ვინაობის შესახებ უშუალოდ გაუგია ქეთო ზარაფიშვილისგან, რომელსაც უთქვამს, `...ეს ჯუღაშვილი არის, კობას რომ უძახიანო... დასავლეთ საქართველოდან მოვიდაო~. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2(I). საქმე 3, გვ. 274]  . აფშინაიძის მოგონების მიხედვით თელავში იმ დღეს `დილით მიტინგი ყოფილა მუხიანში. ეს ამბავი მოხდა შუა გაზაფხულზე‘‘. [სშსსპა. ფონდი 8. აღწერა 2(I). საქმე 3, გვ. 274] ჩემს მიერ მოძიებული სხვა მასალების ანალიზიდან გამომდინარე დასაშვებია, რომ საუბარია 1906 წლის გაზაფხულზე, თელავის მახლობლად .. `მუხიანში~’, მიტინგის ჩატარების და მასზე სტალინის დასწრების შესახებ.
ამ ფაქტის დამადასტურებელი ინფორმაციები მოიპოვება საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს პარტიული არქივის ფონდებში დაცულ ქალაქ თელავის მაცხოვრებლების, ძველი რევოლუციონერების დღემდე გამოუქვეყნებელ მოგონებებში. ისინი ეხება 1906 წლის დასაწყისში ქალაქ თელავსა და მეზობლად მდებარე სოფლებში იოსებ ჯუღაშვილის (სტალინი) ჩასვლას და იქ რევოლუციური საქმიანობის წარმოებას.
მათ შორის ერთ-ერთ დღემდე გამოუქვეყნებელ დოკუმენტში, რომლის ავტორებიც არიან ქალაქ თელავის მცხოვრებნი, ნათქვამია: `იოსებ ჯუღაშვილი თელავში 1906 წლის გაზაფხულზე ჩამოვიდა და რამდენადაც გვახსოვს ამხანაგი კობა თელავში დარჩა ორ თვეზე მეტ ხანს. ამხანაგი კობა მუდმივად თელავში არ იყო. იგი ხშირად ... ხარება ჯიბუტთან, ბიწკინაშვილ სოლიასთან ერთად დადიოდა თელავის მაზრის სხვადასხვა სოფლებში, სადაც იწვევდნენ გლეხთა არალეგალურ კრებებსა და მიტინგებს ... ამხანაგ კობას ხელმძღვანელობით თავად-აზნაურთა შავი რაზმების საწინააღმდეგოდ შედგა წითელი რაზმი თელავში. რაზმის ხელმძღვანელად გამოყოფილ იქნენ ალექსა ყარაულაშვილი, ხარება ჯიბუტი, სოლია ბიწკინაშვილი, მელიტონა, აქვსენტი სიდამონიძე და სხვები~.  *(აქ ნახსენები ხარება ჯიბუტი, ცნობილი ტერორისტი .. ,,ხარება და გოგიასდაჯგუფების ლიდერი იყო, ხოლო სოლია(სოლკა) ბიწკინაშვილი იმ დროს თელავში ,,მოღვაწეცნობილი სოციალ-დემოკრატი ბოლშევიკი ტერორისტი..)
ამრიგად, შესაძლებელია გამოვთქვათ ვარაუდი, ხომ არ იყო იოსებ ჯუღაშვილი - სტალინი ახალგაზრდობაში ძველი ქართული სარწმუნოების შემორჩენილი რიტუალების, გადმოცემების გაცნობით დაინტერესებული. იქნებ იგი გარკვეულწილად იცნობდა კიდეც ქართულ ყოფიერებაში შემორჩენილ მთვარის ღვთაების კულტის მაგიის ცალკეულ ელემენტებს, რომლებსაც მთვარის კულტის მსახური მოგვები ადამიანების სამართავად იყენებდნენ. თუმცა, აღნიშნული ცდება ჩემს კომპეტენციას და გამოკვლევის ფარგლებსამ მიმართულებით კვლევას შესაბამისი სპეციფიური ცოდნის მქონე მკვლევარი ესაჭიროება. *(საქართველოში და საერთოდ კავკასიაში შემორჩენილი წარმართული პერიოდის მაგიის, მათ შორის მთვარის კულტის ელემენტების შესწავლით დაინტერესებული იყო იმ ხანად 1906 წლის გაზაფხულზე, ავლაბრის არალეგალურ სტამბაში სოციალ-დემოკრატების მიერ ასაფეთქებელი ნივთიერებების მასწავლებლად მიწვეული ცნობილი მისტიკოსი და ფილოსოფოსი გიორგი გურჯიევი. ასე, რომ შესაძლოა ზემომოყვანილი მასალა ამ მიმართულებით მომუშავე მკვლევარებისათვის დამატებითი ინფორმაციის წყარო იყოს..)
ყოველ შემთხვევაში სიჭაბუკეში ციური მნათობისმთვარისადმი იოსებ ჯუღაშვილის, ასე ვთქვათ, `დადებითი~ დამოკიდებულება, ვფიქრობ კარგად ჩანს მის მიერ 17 წლის ასაკში დაწერილ ლექსში `მთვარეს~ :
,,....მაშ, ტურფავ, წინანდებურად
ღრუბლებში გაიკაშკაშე,
Lლურჯ კამარაზედ საამოდ
სხივები შეათამაშე.
მეც გადავიხსნი საკინძეს
და მკერდს მოგიშვერ მთვარესა,
ხელ-განპყრობილი თაყვანს-გცემ

ქვეყნად შუქ-მომფინარესა...”


დაინტერესებულმა მკითხველმა შეგიძლიათ ასევე ნახოთ შინაგან საქმეთა საქმეთა სამინისტროს მიერ გადაღებული დოკუმენტური ფილმი ,,სტალინი და მთვარის კულტი:'' ''

ქართულ ენაზე:

https://www.youtube.com/watch?v=0u_Tmr-A71M


in English:

https://www.youtube.com/watch?v=CbOrF709thA&t=799s


на русском:

https://www.youtube.com/watch?v=JOvPZouqFck




Tengiz Simashvili
Professor,
Head of Caucasus Scientific-Research
Center of Telavi State University, Georgia

The article was published in Iv. Javakhishvili State University Proceedings, X, 2016
(in Georgian)

Stalin and Cult of Moon
 ‘’In Georgian people’s thinking it has a place of moon,
 Georgians‘ main deity, the old paganism time of St. George.’
Great Georgian Historian Ivane Javakhishvili
The goal of my research to improve knowledge about non democratic rulers - in this case about Stalin. Materials retrieved by me in the Georgian Republic archives differ from the official biography of Stalin. In a research process too many questions arose, including – who was a young Stalin factually? What did influence on his ideology? What was the condition that one of the best pupils of Tbilisi Seminary, first ranking, left the seminary without any special reason and why he was like this which was - dictator of the Soviet Union. 
In the nearest history Stalin was one of the greatest Dictator which biography is interesting not only for historians. We know a lot of about Hitler’s occult knowledge and interests’ but about Stalin only unproven information and my research can to illuminate this part of his life. In my article I to prove that Stalin had this knowledge – I assume Stalin knew separated elements of moon worship magic kept in Georgian being and which were used by moon worship servant mages in order to manage people.
***
Content of unpublished memories of Aleksandre (Sandro) Tsikhitatrishvili – a son of Stalin - Yosef Jughashvili’s Godfather Mikhail Tsikhitatrishvili, dated with 1936 year is quite interesting. According to his words – “Yosef Jughashvili – Stalin was “my breasts brother” and my father Mikhail was a groomsman of Beso with Iakob Egnatashvili. [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 1-6] *(Beso was Stalin’s father nickname, full first name was - Besarion in Georgian language; Iakob Egnatashvili’s being of groomsman of the wedding ceremony of Besarion and Keke Jughashvili – Stalin’s parents, is not approved by the documents – T. S.). (see Doc.) Keke’s mother Melania was a Godchild of my grandmother. Soso was born in December 1878, my father’s mother Mariam helped Keke to deliver the baby.” *(Indeed, from the archive documents it is obvious that Yosef Jughashvili was born on 6th of December 1878 and was Christened on 17th of December – T. S. [The Georgian Central Historical Archive, Fund 440, Description 2, the case 38, page 11]  (see Doc.))
He wrote, „All these circumstances make me dare to become imprudent and consider myself responsible to say all that I know, or I think it will be useful to fill out a biography of our leader. Also I consider myself obliged to say all that I’ve heard from my parents.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 1]  I stress this fact, because the memories are largely subjective, but defamation of any non-objective information about Stalin for that time was punished with exceling in „distant parts“ at least. Accordingly, for us these memories, to some extent, may indeed be a source of information reflecting the reality.  
According to Aleksandre Tsikhitatrishvili: “Jughashvili’s ancestors were not born in Gori, they were living in the village Geri, Gori province, Liakhvi Gorge and like all inhabitants of this Gorge, they were serfs of nobleman Mashabeli, too. Geri St. George’s icon was their main shrine.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2] *(Gori is town in Georgia Repablic, in this time part of Russian Imperia – T.S.)
Author of these memories gives us quite interesting notes about Beso Jughashvili’s origination and family. We read in these memories: “Current South Ossetia was inhabited with Georgian Mokhevians *(Georgian tribe’s name – T.S.) till the sixties (XIX century is implied – T. S.). Then Ossetians started a mass migration and settlement. Many families became Ossetians, partially Jughashvili as well, to be more precise, Jugashvili.’’ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2]
Herewith, initial resettlement of Georgian population on the mentioned territories is substantiated by the author as follows: „Georgians fought too long before assimilation, it is shown from the old Georgians‘ cemeteries with Georgian inscriptions in Java, Gupi and especially Roki pass. In the following years, especially from the sixties, these inscriptions have been disappearing and they are replaced with the cemeteries with Ossetic inscriptions where surnames have Russian endings. “[Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 2-3]
According to him, ‘’just because of Ossetian migrants, a large number of Georgian population had to move in other parts of Georgia. Children of Zura or Zaza, ancestor of Jughashvili did the same, and they settled to the village Lilo, close to Kakheti. Beso and Keke often mention Geri and going there for praying like in their ancestors’ chapel. ‘’ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I). the case 53, page 3]
Tsikhitatrishvilis' memory is interesting to us for other reason, he wrote - “The child had a weak figure, that’s why parents accelerated his Christening. Beso, father of newly born Yosef made him the so called “monk” till the three years age on the name of Geri icon, a main shrine of their surname – Jughashvili.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 4] *(In old times, in Georgia, when newly-born babies were deceased, family was trying to christen them soon, first of all, it was considered that it was required to bury a person christened after death, and secondly, christening somehow had a function of protecting from the illness – T.S.)   
The author of the memories describes this tradition - “Making a child monk *(i.e. church offerings – T. S.) was occurring in the Georgian as follows – since the said day, the curls were growing… putting on white color and borrowed *(the speech is about clothes – T. S.), buying a lamb and growing it till the promised day. Beso did the same. They put white clothes on the child and hair-do *(so, while the child was considered as a sacrificed for St. George, his hair should not be cut – T. S.). After three years the lamb became a sheep and Geristoba became closer. Before three days Beso started his way from Gori with a dray; he visited to Geri icon with his family.
Beso was carrying a little boy (son Yosef – T. S.) with his shoulders that the icon could give him more blessings and longevity. A priest from Geri held the thanksgiving service, the hair was cut, white clothes were put off, colored clothes were put on and they left the place with the hope that ancestors’ shrine would grow their child as the happiest man.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 6]
The author mentions herewith, that „Despite holding the thanksgiving service, Soso had a weak body structure in his childhood. Especially chicken-pox affected on him, which almost killed him. It is fact that Soso survived, but pockmark left on his face and hands.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page 6] 
Stalin’s mother, Ekaterine (Keke) Geladze proves her devotion concerning the mentioned Georgian pagan tradition in her memory - “The third child was boy, too. We accelerated Christening, not to decease without Christening, my mother hang St. George’s Shana *(a small iron chain, or thin wire – T. S.) to the child’s neck and told to Beso: we should go to Gori for divine sacrifice.” [‘’The Sides Of The Coin, (The Child Brought Up Thanks To Needlepoint), The Archival Bulleten 2008, #1, Page 45-49]*(It is interesting, that Iosef Jughashvili’s nickname Stalin is formed from the Russian word – „stal“ – steel, which was called a hard iron by the Georgian metal-workers in old times – T.S.)
About the so called child “monk” tradition is narrated in Ivane Javakhishvili’s opuses “in the village Arbo Geristoba, St. George’s icon is on 14-15 August, this celebration is called as Geristoba. Then it is on 21-22 August for the second time, another is after one week on 28-29 August. There is always too many people gathered there from the whole Kartli: they sacrifice heifers, sheep and cocks to St. George and promised is in white color; some people have child monks.” [Volume I, Tbilisi University Publish House, Tbilisi, 1979, page 94] *(Ivane Javakhishvili was the great Georgian historian which researched old Georgian pagan religion too – T.S.)
Aleksandre Tsikhitatrishvili’s mother, Mariam Tsikhitatrishvili confirms that his spouse Mikhail was a Godfather of Yosef Jughashvili. According to her, after deceasing two newly born children – “wife and husband *(Beso and Keke – T.S.) were afraid to lose the third one and they were going to pray in the village Arbo frequently.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 53, page50-54] *(It’s interesting, that Mariam Tsikhitatrishvili adds herewith - “Soso was six years old when he had a chicken-pox. It shows the age where Stalin’s face became pockmarked - T.S.)
It is very interesting too that in above mentioned materials speech is about the tradition remained from our oldest faith - moon deity worship. According to one of the notes, Yosef Jughashvili visited to Telavi, a teacher Ilia Zarapishvili’s family. Ilia Zarapishvili was quite educated person, correspondent of Georgian paper “Iveria” and public figure. He was collecting ethnographic materials about moon deity remained rituals and traditions in other Georgian region Kakheti, and giving them to Ivane Javakhishvili.
By the way, famous pedagogues and publicists acting in Telavi at that time, Nikoloz Mtvarelishvili, Vasil Barnov with Ilia Zarapishvili, were interested in studying moon cult rituals, magic and its splurging.
In Ekaterine Apshinaidze’s unpublished memories we read that E. Apshinaidze was growing in Telavi, Zarapishvili’s house *(memory is dated with 2nd of February 1941 – T. S.). According to her “Ilia Zarapishvili had a niece Keto Zarapishvili … a teacher who was an active Social-Democrat.” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 3, page 273] Ekaterine Apshinaidze was quite close to him and doing her best to help him, even she was keeping gun bullets (?!).  
According Ekaterine Apshinaidze she saw Stalin -Yosef Jughashvili in the house of Ilia Zarapishvili, from whom she heard that guest was good man. E. Apshinaidze's description he was – “A dark-complexioned, pocked face man, and Keto told me that he was Jughashvili, called Koba … There was a meeting in the morning in Mukhiani. It was in the middle of spring” [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 2 (I), the case 3, page 273] *(from the analysis of other materials we may consider that the speech is about spring 1906, holding a social-democratic party meeting close to Telavi the so called Mukhiani and Stalin’s attendance on this meeting – T. S.).
This fact is confirmed by the information available in still unpublished memories of Telavi residents, old revolutionaries kept in the funds of party archive of the Ministry of Internal Affairs of Georgia. They are about Iosef Jughashvili’s (Stalin) visits in Telavi and close villages and revolutionary activity held there.
Namely, in one of still unpublished documents whose authors are Telavi residents, it is said: „Iosef Jughashvili visited Telavi in spring 1906 and as we remember comrade Koba stayed in Telavi more than two months. Comrade Koba was not in Telavi permanently. He was going to different villages of Telavi with Khareba Jibuti, Bitskinashvili Solia, where they were holding peasants‘ illegal meetings... Under comrade Koba's guidance they formed a red detachment against black detachments of nobility. Leaders of the detachment were Aleksa Karaulashvili, Khareba Jibuti, Solia Bitskinashvili, Melitona, Akvsenti Sidamonidze and others.“ [Archives of Internal Affairs Division II, (former party archive bodies), the Fund 8, Description 6, the case 17, page 41-42] *(the above mentioned Khareba Jibuti was a famous terrorist, leader of so called „Khareba and Gogia“ terrorist group, and Solia (Solka) Bitskinashvili was a famous Social – Democrat Bolshevik terrorist of that time – T.S.)
Thus, it is possible to assume, during his youth, maybe Yosef Jughashvili – Stalin was interested in rituals, legends concerning Georgian faiths and he could be received this knowledge from Ilia Zarafishvili. Maybe Stalin was particularly familiarized with different elements of moon deity cult magic kept in Georgian life which were used for managing people by the moon cult servant mages. However, the above mentioned is out of my competence and research frames – research concerning this issue requires a researcher with a proper specific knowledge in it. *(A famous mystic and philosopher George Gurjiev, invited as a teacher for explosives by the Social – Democrats in Avlabari illegal printing house in spring 1906, was interested in studying the remains of pagan magic, including moon cult elements in Georgia and generally, in Caucasus. Accordingly, the above mentioned material can be an additional informational source for the researchers of this field – T.S.)               
The named poetry will be quite important for the people interested in esoteric issues. I just mention that authors of different genres books written about Stalin, characterizing his personality and consider his interest concerning esoteric knowledge and practice as the basis for his charisma. They almost unanimously mention peculiarities of Stalin’s walking, speaking, gestures, skills for having a psychological influence on humans and others.
I assume as a hypothesis – maybe Stalin knew separated elements of moon worship magic kept in Georgian being and which were used by moon worship servant mages in order to manage people. However, the above mentioned is out of my research topic and studying this issue requires a researcher having a specific knowledge.
If we add this information to the above mentioned we may assume that maybe Yosef Jughashvili was interested in old Georgian faith rituals and traditions. Anyway, Yosef Jughashvili’s “positive” attitude concerning the moon is well shown in his poetry “to the moon” [paper “Iveria” 11th of October, 1895].

Yosef Jughashvili

To the Moon

Sail on, as tirelessly as ever,
Above an earth obscured by clouds,
And with your shining glow of silver
Dispel the fog that now abounds.
With languor, bend your lovely neck,
Lean down to earth with tender smile.
Sing lullabies to Mount Kazbek,
Whose glaciers reach for you on high.
But know for certain, he who had
Once been oppressed and cast below,
Can scale the heights of Mount Mtatsminda,
Exalted by undying hope.
Shine on, up in the darkened sky,
Frolic and play with pallid rays,
And, as before, with even light,
Illuminate my fatherland.
I’ll bare my breast to you, extend
My arm in joyous greeting, too.
My spirit trembling, once again
I’ll glimpse before me the bright moon.
Iveria, No. 123 (1895)

see movie Stalin and cult of moon here:

in English:

https://www.youtube.com/watch?v=CbOrF709thA&t=799s